"احترام گذاشتن به كودك"گامي در جهت تامين سلامت رواني ....

[AvAstiN]

در شكل گيري شخصيت كودك به تاثير عوامل متعددي مانند عوامل ارثي ، خانواده ، جامعه و مدرسه مي توان اشاره كرد. اما در اين ميان به نظرمي رسد كه خانواده بيشترين نقش را در شكل گيري شخصيت و تامين سلامت رواني كودك ايفا مي كند. كودك اولين تجربه ها و رفتارهاي خود را در درون خانواده و در ارتباط نزديك با پدر و مادر مي آموزد كه همين تجربه ها و يادگيري هاي اوليه پايه واساس شخصيت كودك را به وجود مي آورند . آگاهي بر اين كه چگونه تجارب اوليه زندگي ، شخصيت فرد را قالب ريزي مي نمايد مي تواند از نظر علمي به ما كمك كند تا در تربيت كودكانمان عاقلانه تر گام بر داريم . بسياري از مسائلي كه جامعه با آن دست به گريبان است از جمله پرخاشگري ، از خود بيگانگي ، خود كشي ، بيماريهاي رواني و ... شايد از اين طريق قابل پيشگيري باشد كه ما در باره نحوه تاثير رفتار و نگرشها ي والدين بر كودكان و نقش خانواده بر سلامت رواني كودكان شناخت دقيق تري داشته باشيم .


براي فراهم آوردن شرايط رشد طبيعي و سالم كودك علاوه بر توجه به نيازهاي جسمي كودك از قبيل تغذيه ، پوشاك ، بهداشت و مراقبتهاي پزشكي و ... اهميت توجه به نيازهاي رواني و عاطفي كودك از سوي والدين ، نقش بسيار مهم و تاثيرگذاري دارد.
به عنوان نمونه در اين زمينه مي توان به وظيفه و نقش مهم پدر و مادر در بوجود آوردن احساس ارزشمندي ، احترام به خود و به طور كلي عزت نفس در كودك و سوق دادن او در مسير تبديل شدن به يك بزرگسال متكي به خود اشاره نمود .
احترام گذاشتن به كودك يكي از اساسي ترين مباحثي است كه همواره مورد توجه روانشناسان و مربيان تربيتي و پرورشي بوده است. بعضي از والدين ممكن است كودك خود را دوست داشته باشند ولي به او احترام نگذارند . نكته مهمي كه والدين بايد به آن دقت كنند اين است كه دوست داشتن كودك كافي نيست بلكه لازم است شما براي او احترام قائل باشيد . احترام به كودك به همان اندازه اهميت دارد كه دوست داشتن او . اگر به كودك احترام بگذاريد او به زودي تصوير مثبتي از خود پيدا خواهد نمود .
به عبارت ديگر او خود را دوست خواهد داشت . چنين طرز فكري در مورد خود اهميت فوق العاده اي در بهداشت رواني كودك دارد. احترام مانند دوست داشتن هم از طريق بيان و هم از طريق عمل نشان داده مي شود . شما مي توانيد با گوش دادن فعال به حرفهاي كودك ، برقراري تماس چشمي ، توجه به گفته هاي كودك بدون آنكه براي اتمام سخنانش بي صبري نشان دهيد ، كمك كردن به كودك در يافتن كلمات مناسب براي توضيح دادن و به زبان آوردن هيجاناتش و قطع نكردن حرفهاي او همچنين پرسيدن سوالاتي مانند " منظورت از اين كه گفتي ......، چيه ؟ "
يا " راجع به اين مسئله .....، چه فكري مي كني ؟ " احترامي را كه او بدان نياز دارد برآورده سازيد . شما همچنين مي توانيد با تحسين از كاري كه او انجام مي دهد حتي اگر كامل نباشد و با اين امكان كه او عقايد خود را بدون ترس از تمسخر و استهزا نمودن آن ها بيان كند احترام خود را نسبت به او نشان دهيد . بطور خلاصه ، شما مي توانيد احترام خود را هر زمان با بيان كلمات يا عمل مبني بر اينكه او فرد با ارزش و مهمي است نشان دهيد .
احترام به كودك اضطراب و تنش او را كاهش خواهد داد . اين امر به ويژه هنگامي اهميت دارد كه كودك به محيط جديدي نظير كلاس آمادگي ، مدرسه و غيره .... وارد مي شود .
اگر كودك به خود اطمينان داشته باشد ، يادگيري براي او راحت تر و لذت بخش تر خواهد بود .
احترام كيفيتي است كه كودك بايد آن را كسب كند. كودك نياز به فرصت هايي دارد تا احترام را بر يك اساس فردي بدست آورد و اگر شما فردي حمايت كننده بوده و هرگز اجازه تصميم گيري به كودك ندهيد او هرگز احترامي كه لازم است را بدست نخواهد آورد . از طرف ديگر اگر شما خيلي آسان گير باشيد و اجازه دهيد كودك كليه تصميمات را اتخاذ نمايد ، او هرگز رفتار مسئولانه نسبت به ديگران را نخواهد آموخت و در نتيجه مورد احترام نيز واقع نخواهد شد .
كودكان به منظور نشان دادن توانايي ها و مهارت هاي زندگي نياز به فرصت و گذشت زمان دارند . به هر حال به منظور فرصت دادن به كودك لازم است به خاطر داشته باشيد كه توانائيهاي او را با فرد ديگري مانند خواهر ، برادر يا ساير كودكان مقايسه نكنيد. مقايسه كردن دليل بر عدم احترام براي فرديت كودك بوده و به او امكان مورد تحسين واقع شدن به خاطر مهارتها و توانائيهايش را نمي دهد.


مهدي اصفهاني
كارشناس ارشد روانشناسي باليني