برادر دوقلوی بزرگتر خورشید، ۲۵۰ سال نوری دورتر از ما

[kahrupay]

وقتی خورشید وارد سال‌های گرگ و میش خود شود، احتمالا چیزی شبیه HIP 102152 خواهد بود. بر حسب جرم، دما و ترکیب شیمیایی، ستاره HIP 102152 شبیه‌ترین ستاره به خورشید است، اما با ۴ میلیارد سال سن بیشتر، نشان می‌دهد که چه بر سر خورشید ۴.۶ میلیارد ساله ما خواهد آمد.

گوستاو پورتو دو ملو (Gustavo Porto de Mello)، منجم دانشگاه فدرال ریو دِ ژنیرو، که عضو این پژوهش نبوده می‌گوید: «کار با دوقلوهای خورشید به ما کمک می‌کند تا خورشید را به عنوان یک ستاره درک کنیم. این گامِ دیگری برای یافتن ستارگانی است که خورشید را در مراحل مختلف تکاملش نشان می‌دهند.»HIP 102152 به محققان نکاتی در مورد لیتیم آموخته است؛ عنصری که در بعضی ستارگان در مقادیر زیاد وجود دارد اما ظاهرا در خورشید نیست. بعضی منجمان این را دلیلی بر عجیب بودن خورشید می‌دانستند. اما پژوهشگران دریافته‌اند که HIP 102152 از خورشید هم لیتیم کمتری دارد در حالی که دو قلوی دیگر خورشید یعنی 18 Scorpii لیتیم بیشتری دارد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که بخش داخلی داغ ستارگان شبیه خورشید به تدریج و با افزایش عمر ستارگان به لیتیم تبدیل می‌شوند. پورتو دو ملو می‌گوید: «شاید این مطلب کار داخلی خورشید را به ما نشان می‌دهد.»

همچون خورشید، HIP 102152 مقادیر نسبتا کمی آهن، منیزیم و سیلیسیوم دارد؛ عناصری که عمده جرم سیارات سنگی را مانند زمین می‌سازند. ایوان رامیرز (Iván Ramírez) از دانشگاه تگزاس-آستین می‌گوید شاید این نشانه‌ای باشد که این ستاره تازه کشف‌شده میزبان سیارات باشند. پژوهشگران از تلسکوپ ۳.۶ متری لا سیلا (La Silla) در شیلی استفاده می‌کنند. تاکنون آن‌ها عدم وجود سیارات شبیه مشتری را تایید کرده‌اند، اما همچنان وجود سیارات سنگی کوچک امکان‌پذیر است.

یافتن ستارگان تقریبا همسان با خورشید، وظیفه دشواری است زیرا ستارگان تمایل دارند تا ناگهان تغییر کنند و ناهنجاری نشان دهند. به‌علاوه، اندازه‌گیری دقیق ویژگی‌های یک ستاره زمان‌بر و گران است. گروهی بین‌المللی از منجمان، دوقلوهای خورشید را از ۲۰۰۶ شکار کرده‌اند؛ کاری که با جداسازی نامزدهای امیدبخش از مساحی آسمان آغاز شد. یکی از آن‌ها HIP 102152 بود که با حدود ۲۵۰ سال نوری در صورت فلکی بزغاله واقع است.

اکنون پژوهشگران با تلسکوپ بسیار بزرگ رصدخانه جنوبی اروپا در شیلی، تحلیل جزیی انجام‌ داده‌اند که در مجله آستروفیزیکال ژورنال لترز به چاپ خواهد رسید. HIP 102152 ۹۷ درصد خورشید جرم دارد، ۵۴ درجه سلسیوس خنک‌تر است و فراوانی بیش از ۲۰ عنصر شیمیایی آن با خورشید مشابه است. دیوید سودربلام (David Soderblom) منجم موسسه علوم تلسکوپ فضایی در بالتیمور که عضو گروه تحقیق نیست می‌گوید: «این بهترین دوقلویی است که می‌توان امید یافتنش را داشت.»

با سن ۸.۲ میلیارد سال، HIP 102152 قدیمی‌ترین دوقلوی کشف شده است. در کمتر از ۲ میلیارد سال، هیدروژن هسته ستاره به پایان می‌رسد و اندازه آن به هزاران برابر اندازه فعلی‌اش می‌رسد. وقتی چنین اتفاقی در مورد خورشید ما رخ دهد، خورشید زمین را می‌سوزاند و شاید آن را قورت دهد!psi.ir