اعتیاد دانشجویان به دخانیات و مواد مخدر؛ خطری که جدی نمی گیریم

[Almas Parsi]

اعتیاد دانشجویان به دخانیات و مواد مخدر؛ خطری که جدی نمی گیریم اگر به آموخته ها و باورهایی که در کودکی و نوجوانی به ما آموزش داده اند رجوع کنیم، معمولا انتظار داریم یک فرد معتاد یا در گوشه خیابان کز کرده باشد یا با سر و وضعی آشفته در پاتوق معتادان و کنج خانه های دود گرفته صبح را به شب برساند، اما واقعیت این است خیلی از معتادان نه ظاهرشان آن گونه که انتظار داریم غلط انداز است و نه الزاما در مکان های پرت و انگشت نما، مواد مخدر مصرف می کنند. شاید باورش سخت باشد، اما دانشگاه ها یکی از مکان هایی است که برخی از جوانان برای اولین بار تجربه مصرف مواد مخدر را در این محیط های علمی و فرهنگی تجربه کرده اند. یعنی برخلاف انتظار بسیاری از خانواده ها، دانشگاه به هیچ وجه مکانی عاری از خطر اعتیاد و ناهنجاری های اخلاقی نیست، بلکه اتفاقا این محیط تازه برای جوانان جذابیت های تازه ای دارد که می تواند خطر معتادشدن دانشجویان را افزایش دهد. اما سوال اینجاست که محیط خانه با محیط دانشگاه چه تفاوت هایی دارد که برخی جوانان برای اولین بار، تجربه مصرف مواد مخدر را از دانشگاه شروع می کنند و اصلا دانشگاه چه خصلت هایی دارد که ممکن است جوان را به دام اعتیاد بکشاند. با توجه به این که بیشتر دانشجویانی که به دانشگاه وارد می شوند از محیط مدرسه به مراکز آموزش عالی می آیند و همچنین با توجه به این که دانش آموزان نیز تا لحظه دانشجوشدن، به طور جدی و مستمر از محیط خانواده دور نشده اند؛ در نتیجه محیط دانشگاه برای آنان یک محیط تازه است که می توانند استقلال بیشتری نسبت به محیط خانه داشته باشند. یکی از آسیب های اجتماعی خانواده های ایرانی این است که معمولا به نظرات نوجوانان در تصمیم گیری ها بها داده نمی شود و عضو دسته چندم خانواده محسوب می شوند، ولی وقتی همین نوجوان به محیط بزرگ تر و با آزادی عمل بیشتری وارد می شود، سعی می کند بزرگ شدن و استقلالش را به هر طریقی که شده به رخ اطرافیان بکشاند و برخی از همین دانشجویان، مواد مخدر را برای این هدف خود برمی گزینند. البته نمی توان گفت همه دانشجویانی که در دوران نوجوانی شان از سوی خانواده سرکوب شده اند و با آنها مثل یک کودک برخورد شده است، در دوران دانشجویی به مصرف مواد مخدر روی می آورند، اما این گونه آسیب های اجتماعی دوران قبل از جوانی، تاثیر شگرفی بر اعمال جوانان در دوران بزرگسالی خواهد داشت. ● خوابگاه هایی که معتاد می سازد محیط خوابگاه ها و نبود فعالیت های فرهنگی در محیط خوابگاه های دانشجویی هم سبب شده این سرپناه دانشجویی، محیطی امن و کاملا بی خطر برای تحصیل و زندگی دانشجویان نباشد. خیلی از دانشجویان هم برای اولین بار در طول زندگی شان با همسالان خود در یک بازه زمانی درازمدت همخانه می شوند؛ در حالی که آموزش های لازم برای زندگی سالم در این جمع جدید را نیاموخته اند که بی شک در به وجود آمدن این مشکل و ظهور دانشجویان معتاد از دل گروه همسالان، خانواده ها، مراکز آموزشی و نهادهای فرهنگساز بی تقصیر نیستند. اگرچه نمی توان آمار دقیقی از تعداد دانشجویان معتاد ارائه کرد، اما واقعیت این است که دانشجویان پرشماری ـ بخصوص در محیط خوابگاه ها ـ دخانیات و مواد مخدر مصرف می کنند که مطابق برخی آمارهای غیررسمی، تعداد آنها بیش از ۵۰ هزار نفر است. با وجود آن که هنوز هم برخی مسئولان و متولیان، تمایلی به گفت وگو درباره «دانشجویان معتاد» ندارند و حتی شماری از آنان، این بحران را منکر می شوند، ولی واقعیت این است که نمی توان با انکارکردن و بستن چشم ها و گوش ها در برابر یک واقعیت عیان، از آلوده شدن سایر جوانان دانشجو به معضل اعتیاد جلوگیری کرد. جام جم آنلاین