سلياك، نوعي اختلال گوارشي دائمي است كه امروزه بيشتر خانواده‌ها آن را مي‌شناسند و عده‌اي نيز به آن مبتلا هستند. اين بيماري در اثر آلرژي به گلوتن گندم و غلاتي نظير آن ايجاد مي‌شود. در اثر اين بيماري پرزهاي روده باريك از بين رفته و سلول‌هاي داخل روده باريك جمع شده و سبب اختلال در جذب مواد مغذي مي‌شود.



عامل محرك اين بيماري، نوعي پروتئين به نام گلوتن است كه در گندم، جو، چاودار و گاه جوي دوسر وجود دارد. اين بيماري وراثتي است و از نسلي به نسل ديگر انتقال مي‌يابد. در گروهي از بيماران، علائم از دوران كودكي و در تعدادي ديگر در بزرگسالي بروز مي‌كند. اين بيماري بيشتر پس از اين كه بچه‌ها از شير گرفته و با مواد غذايي تغذيه مي‌شوند، خود را به صورت نفخ شديد شكم و اسهال نشان مي‌دهد. با پيشرفت اين بيماري در اثر مصرف مواد غذايي حاوي گلوتن، علائمي نظير اسهال خوني، استفراغ، تهوع، درد شكمي، كم‌خوني، خستگي، كاهش وزن، تشنج، آسيب‌هاي پوستي، تاخير در قاعدگي، كمبود كلسيم و عقيمي جنسي بروز مي‌كند.اساس درمان اين بيماري رژيم غذايي فاقد گلوتن تا پايان عمر است و دوره بهبودي آن با رعايت رژيم غذايي خاص به طور معمول 3 تا 6 ماه كه البته در بزرگسالان به 2 سال هم مي‌رسد.

چه بايد كرد؟

بيماران مبتلا به سلياك بايد از مصرف مواد غذايي حاوي گندم، جو، چاودار و برخي حبوبات پرهيز و آرد سيب‌زميني، برنج، عدس، سويا، ذرت و لوبيا را جايگزين آن كنند.

چنين بيماراني بايد در هنگام خريد مواد غذايي مراقب منابع پنهاني گلوتن باشند؛ چرا كه برخي نگهدارنده‌ها و تثبيت‌كننده‌هاي موجود در مواد غذايي فرآوري شده، مواد دارويي و دهانشويه‌ها حاوي اين ماده هستند.

بيشتر مبتلايان به سلياك به تخم‌مرغ، شكر و روغن حساسيت‌هاي متفاوتي دارند، از اين رو از مصرف محصولاتي كه اين گونه مواد بوفور در آنها به كار رفته نظير انواع سس‌ها خودداري كنيد.

مبتلايان بايد از مصرف غذاهاي فرآوردي شده نظير سوسيس، كالباس، ماكاروني، رشته‌فرنگي، قهوه، نسكافه و تمامي شيريني‌جات و كيك‌هايي كه در آنها از گلوتن و يا آرد گندم استفاده شده پرهيز كنند.

به علت آن كه اين گونه بيماران از مصرف غلات و برخي حبوبات محروم هستند بايد براي جبران كمبود ويتامين‌ها و املاح معدني از ميوه‌ها و سبزي‌ها به صورت پخته و تازه، گوشت و لبنيات كم‌چرب، ماهي و برنج بسيار استفاده كنند و روغن‌هاي مايع ذرت، زيتون، كانولا و هسته انگور را جهت پخت و پز به كار برند.

توجه:بيماران مبتلا به سلياك بايد در نظر داشته باشند كه رژيم غذايي فاقد گلوتن، نياز هميشگي فرد مبتلاست و خوردن هر نوع ماده حاوي گلوتن به هر اندازه و مقدار مي‌تواند به روده كوچك آنها آسيب رساند. لذا بايد حتما در هنگام خريد محصولات غذايي و دارويي مراقب منابع پنهاني گلوتن باشند و هميشه از محصولاتي كه از تركيبات آنها كاملا مطلع هستند، استفاده كنند.