نقد و بررسي سريالهاي روز جهان

[PiXiE]

نقد و بررسی سریال فرار از زندان فصل دوم

فصل اول شاهد ماجرای نقشه و اجرای فرار توسط مایکل اسکوفیلد، برادرش و چند زندانی دیگر که فقط ۶ نفر از آنها به همراه اسکوفیلد و برادرش موفق به فرار از زندان فاکس ریور شدند، بودیم. در فصل اول موانع بسیاری بر سر راه اسکوفیلد و دوستانش بود و این موانع باعث می شدند تا زمان زیادی را از دست بدهند و حتی برادر مایکل، لینکلن باروز، تا یک قدمی اعدام نیز پیش برود. اما در این مسیر شانس، بسیار به کمکشان شتافت و آنها نهایاتا پس از طی حساس ترین مشکلات، از جمله از دست دادن جان آبروزی برای مدتی کوتاه، از دست دادن موقعیت های متفاوت در زندان و خیلی مصائب دیگری که تا فرار از زندان بر آنها گذشت. در فصل دوم فضای بازتری در دست کارگردان ها بوده و بررسی بیشتری در ارتباط با موضوع اصلی داستان، یعنی قتل برادر معاون رئیس جمهور و افشای آن را ایجاب می کرد. اما موضوع اینجاست که عامل اصلی تمام این توطئه ها که روزی معاون رئیس جمهور بوده، قبل از اینکه رای هایش را بشمارند، با مرگ رقیبش، به عنوان ریاست جمهوری دست پیدا می کند و حال کار مایکل و برادرش سخت تر می شود. ریاست زندان فاکس ریور که در فصل اول از مایکل درخواستی برای ساخت ماکت تاج محل، برای اهدای آن به همسرش در سالروز ازدواجشان کرده بود، کاملا از این فرار بهت زده و به دنبال دستگیری ۸ زندانی متواری است. حال تمام کشور به دنبال این ۸ نفر هستند و چهره ی آنها لحظه ای از صفحه ی تلویزیون، روزنامه ها و دیوارهای کشور محو نمی شود و برای دستگیری آنها جوایزی نیز در نظر گرفته شده است. اما اسکوفیلد، نقشه اش آنقدر دامنه دارد تا اسیر پلیس فدرال نشود.
حال یک بار با هم مروری بر سرنوشت عده ای در فصل اول می کنیم. ال جی باروز، پسر لینکلن، به علت اتهام به قتل مادر و ناپدری خود که توسط عوامل رئیس جمهورکشته بودند و با صحنه سازی برایش پاپوش درست شد، توسط پلیس دستگیر شد. ورونیکا دوناوان (وکیل باروز) به اقامتگاه ترنس استیدمن، برادر معاون رئیس جمهور دست پیدا کرد. نیک ساروین، دوست ورونیکا که او را در این پرونده همراهی می کرد و پدرش، توسط عوامل رئیس جمهور به قتل رسید. ۸ نفر از زندان فاکس ریور فرار کردند: مایکل اسکوفیلد، لینکلن باروز، هیوایر پاتوشیک، بنجامین فرانکلین، تئودور بگول، دیوید توئینر آپولسکیس، جان آبروزی و فرناندو سوکری.
هنری پوپ (واردن) رئیس زندان و برادلی بلیک سر نگهبان زندان به دنبال دستگیری آنها. چارلز وستمورلند، پیرمردی که به همراه زندانیها قصد فرار داشت، در لحظه ی آخر جان خود را از دست داد و قبل از مایکل، محل مخفی کردن پول هایی را گفت که سالها قبل در آنجا مخفی کرده است. دکتر سارا تانکردی هم بعد از اینکه در درمانگاه را برای زندانیها باز گذاشت، دچار عذاب وجدان شده و بعد از مدتها که از ترک اعتیادش می گذشت، با تزریق مورفین و نهایاتا بیهوشی، پس از مراجعه ی پلیس راهی بیمارستان شد.
حال شرایط کاملا متفاوت شده و از همه طرف بر علیه دو برادر و دیگر زندانی ها و برای دستگیریشان بسیج شده اند و هر کدام به سمتی و برای رسیدن به هدف خود می روند. با وجود این فضای گسترده، امکان ایجاد مانع و نقطه ی عطف بر سر راه قهرمان داستان و یا به بیانی دیگر قهرمانامان داستان، بسیار بیشتر از فصل اول است. نکته ی مهمی که در تمام زندانی های فراری بعد از فرار دیده می شود، عشق است و اینکه هر کدام از آنها فقط برای عشق به یک نفر فرار کرده اند و نه فقط اینکه بخواهند خود از قفس فاکس ریور رهایی بخشند. حال این عشق، عشق به یک زن باشد، عشق به یک زندگی جدید، عشق به فرزند یا عشق به یک برادر. اما هر لحظه ممکن است جدایی از این عشق فرا برسد و چیزی نیست که دائما کنار یک نفر باشد. هر لحظه خطر اینکه به دام بیافتد، حس می شود. سرنوشت تک تک آنها مثل این است که ۸ رشته طناب در یک نقطه با هم گره بخورند و در همان نقطه ادامه ی طناب ها، آزادانه تا انتهای زندگی به سمتی حرکت کنند. اما در این میان کسی را گماشتند تا طناب ها را تک تک پاره کند و این شانس نو را از ۸ نفر بگیرد. ممکن است برای بعضی از آنها قضاوت تندی باشد، اما تمام این قضاوت به اجتماع اطراف آنها بستگی دارد. اینکه جامعه ی آرمانی هر کدام از آنها، آنها را بپذیرند یا اینکه پس زده شوند. هر چند مشکل است که پذیرفت، اما همه ی اینها به دلیل طبیعت انسانی است. طبیعتی که فقط دو سمت دارد و انتخاب از بین این دو، بسی دشوار است. دنیایی که در آن گذشته نقش خیلی بیشتری بازی می کند تا آینده.

هر لحظه موانعی وارد می شوند، بیننده را وارد یک پیش بینی دو طرفه می کنند و اینجاست که گذشتن از سد این موانع و نتیجه ی آن یک درام می سازند. درامی که در یک سریال بارها دچار اختلاف ساختار می شود. چند اپیزود را یک کارگردان، چند اپیزود را کارگردانی دیگر و همینطور اختلاف ساختار دراماتیک و چگونگی تصویر کردن یک هدف دراماتیک به چند موضوع ضربه وارد می کند. روایت چیز واضحی است که با دنبال کردن آن، نهایاتا یک پایان را می دهد. اما تصویری که نقطه ی مشترک یک درام با اصل روایت را بیان کند، چیزی است که اگر رعایت نشود، در ساخت یک کل اختلاف ایجاد می کند. فرار از زندان یک کل است و ساختارش باید تا پایان یکجور حفظ شود و این اجازه ی بعضی خلاقیات را کمتر می دهد و دست یک کارگردان، تصویر بردار و یا یک تدوینگر را به اصول ابتدایی تا پایانی و به یک محدوده ی تعیین شده می بندد. در تمام قسمت های این مجموعه ریتمی از قبل تعیین شده وجود دارد و این ریتم کاملا ثابت است. این یک خاصیت مطلق و اصولی در تمامی سریالهای تلویزیونی است و تغییر نخواهد کرد. چون تهیه کننده ی آنها خود تلویزیون و کمپانی های رسانه ای است.

فرار از زندان تنها یک سرگرمی نیست، بلکه مجموعه ای است از دردها، خیانت ها، مرگ ها، تولدها و آینده نگری ها. سرنوشت مثل سایه ای انسان را تعقیب می کند. ممکن است بتوان به سرنوشت چندین انسان پایان داد، اما یک روز، کسی دیگر به سرنوشت خودت پایان می دهد. هر چقدر در این راه قربانیانت را عذاب داده باشی، در مسیری دیگر و از سوی دیگران عذاب خواهی کشید. وقتی کسی از سوی مافوقش طرد شود، به فکر نابودی مافوقش می افتد. اما گویا این هرم پایانی ندارد و با کنار رفتن هر بالادست، بالادست دیگری ظهور پیدا می کند و این توطئه را تا جایی پیش می برد تا کمپانی اش را به هدف خود برساند.
همانطور که تمام نقشه های مایکل اسکوفیلد از پیش برنامه ریزی شده و پیش بیینی شده است، نقشه های کمپانی هم به همین منوال پیش می رود و در مقابل هر حیله ی اسکوفیلد برای رهایی از این توطئه، مانعی آزار دهنده قرار می گیرد. اما اسکوفیلد آنقدر باهوش و نترس است که از پس این همه نقشه های فکر شده توسط کمپانی که مطمئنا توسط چندین مشاور حرفه ای طراحی می شود، برمی آید. به طوری که حتی ممکن است دشمن را هم محتاج ثروت فکری خود کند.
در این قسمت دو شخصیت جدید وارد داستان می شوند که موانع زیادی برای قهرمان داستان در چنته دارند. رجی لی در نقش بیل کیم (مشاور رئیس جمهور) ، ویلیام فیتچر درنقش الکساندر ماهون (عامل کمپانی و مسئول پرونده فراریان زندان). هر دو شخصیت منفور و به شدت تاثیرگذار بوده اند. بازی بسیار گیرای ویلیام فیتچر، جان تازه ای به روند ماجرا می دهد و برخوردهایی ایجاد می کند تا کشش موضوع منطقی تر شود و حتی آنرا به فصل چهارم و پنجم نیز بکشاند.
استفاده از نماهای کلوزاپ در این فصل از تعدادی شخصیت از قبیل مایکل اسکوفیلد، الکساندر ماهون و بنجامین فرانکلین بسیار موفقیت آمیز بوده و تا حد زیادی مدیوم قابل قبول یک اثر درام را ایجاد کرده است. نماهای واید (باز) در این فصل بیشتر از فصل اول دیده می شود و دلیل اصلی آن شرایط بسته ای است که داستان در فصل اول پیش می رود.
وقتی در ایالت ایلینویز آمریکا، مایکل اسکوفیلد تمام مسائل را از قبل پیش بینی کرده و آن را به همراه خود و بر روی تنش به زندان می برد. حال همین مایکل اسکوفیلد اگر بدون هیچ نقشه و طراحی قبلی به مخوف ترین زندان جهان برود که تا به حال هیچکس از آن فرار نکرده و هر کس قصد فرار داشته، جانش را از دست داده است، آیا باز هم می تواند فرار کند. فرار چیزی است که در خون اوست. این جمله ای است که در فصل سوم گفته می شود. بهتر باشد بگوئیم استعداد شگرفی در وجود اوست. چه فاکس ریور باشد و چه سونا.