طرح استخراج کانسار طلای زرشوران



مقدمه

طرح استخراجي ارايه شده با توجه به کيفيت و کميت اطلاعات اوليه مورد نياز و در حد اقل زمان ممکن تهيه شده است. با اينحال، طرح حاضر با استفاده از آخرين متدها و نرم افزارهاي تخصصي موجود در زمينه طراحي و برنامه ريزي استخراج بانجام رسانيده است.بطور کلي فعاليت هاي اين طرح شامل، تعيين محدوده نهايي معدن بر اساس پيت هاي لانه ايي، تعيين فازهاي بهينه وبرنامه ريزي استخراج سالانه غير اجرايي معدن، ارايه محدوده اجرايي و نهايي معدن در انتهاي بيست و پنجمين سال بهره برداري، ارايه جداول مربوط به ذخاير قابل استخراج تراز به ترازپيت نهايي و همچنين ميزان ذخيره و باطله استخراجي درپريودهاي مختلف زماني و نهايتا تعيين نوع و تعداد ماشين آلات اصلي مورد نيازمعدن در سالهاي مختلف ارايه شده است.در زير در خصوص کليه موارد فوق الذکر بتفضيل شرح داده خواهد شد.




 اطلاعات عمومي و زمين شناسي کانسار طلاي زرشوران

کانسارطلاي زرشوران در بخش مرکزي تکاب – شاهين دز واقع شده است. همانگونه که در جدول شماره 4- 1- ملاحظه ميشود ذخيره زمين شناسي تخميني طلاي زرشوران ،بر اساس عيار حد 1/0 گرم بر تن، در حدود 353/11 ميليون تن محاسبه شده است[4].





محدوده نهايي و برنامه ريزي بهينه استخراج

همانگونه که پيش از اين اشاره شده، در اين گزارش از آخرين متدهاي مربوط به بهينه سازي معادن روباز در طراحي ها استفاده شده است. عليرغم آنکه استفاده از علوم مربوط به بهينه سازي در اکثر معادن روباز جهان طي دو دهي گذشته بعنوان جزو لا ينفک مطالعاتي از اين دست بحساب ميايد، متاسفانه يا طراحان داخلي هنوز بطور کامل از آن آگاهي نداشته و يا با توجه به در اختيار نداشتن نرم افزارهاي مربوطه امکان بکارگيري فناوريهاي نوين براي آنان تاکنون ميسر نبوده است.

البته بايستي توجه داشت صحت نتايج حاصله در اين بخش همانند ساير طرح هاي مشابه ، وابسته به کيفيت و کميت اطلاعات اوليه از قبيل مدل زمين شناسي، مطالعات ژئومکانيکي و ژئوتکنيکي، آبشناسي ، مطالعات مربوطه به نحوه فرآوري کانه مورد نظرو همچنين پارامترهاي اقتصادي از قبيل قيمت فروش کنسانتره و هزينه هاي مربوط به آن ميباشد. درهر صورت حتي با توجه به خطاهاي ممکن در اين خصوص، استفاده از متدهاي مربوط به بهينه سازي استخراج از معادن ميتواند ريسک هاي مربوط به استفاده ار روش هاي طراحي کلاسيک را تا حد قابل توجهي کاهش دهد.







مباني طراحي

با توجه به عدم اطلاع کامل از ظرفيت توليد کارخانه فرآوري ، پارامترهاي فني معدن و بنابراين هزينه هاي مربوط به استخراج و فرآوري ،اين مشاور در حد امکان از برخي ارقام تخميني در مطالعات خود استفاده نموده است. در اين بخش پارامترهايي که مربوط به مطالعات بهينه سازي محسوب ميشود اعم از فني و اقتصادي بصورت جداگانه مورد بحث قرار گرفته است.


پارامترهاي مربوط به مطالعات بهينه سازي

همانگونه که در جدول شماره 4-2- ملاحظه ميشود کليه پارامترهاي فني در بخش بهينه سازي آورده شده است.بديهي است کليه فاکتورهاي اقتصادي مطرح شده در مرحله بهينه سازي از قبيل هزينه هاي مربوط به استخراج و يا فرآوري و همچنين ارزش خالص فعلي بصورت تقريبي بوده و ارقام واقعي پس ازتشکيل جدول جريان نقدينگي تنزيل يافته قابل محاسبه خواهد بود.درهرحال با توجه به ماهيت مطالعات بهينه سازي ، ارقام مورد استفاده شده در اين مرحله تا حدود زيادي جوابگوي فازمطالعاتي فعلي خواهد بود.در هر حال در اين بخش بطور اختصار در خصوص مبناي در نظر گرفتن هريک از اين مقادير اشاره خواهد شد.


الف : شيب کلي معدن

با توجه به اينکه مطالعات خاصي در خصوص شيب هاي پايدار معدن انجام نشده است، در بخش بهينه سازي معدن، شيب 45 درجه ملاک اوليه مطالعات قرار گرفته است. بديهي است پس از ارايه طرح اجرايي لاجرم شيب بين رمپ ها (Inter ramp) از اين مقدار بيشتر و يا با توجه به تغيير شکل معدن، شيب کلي معدن در بعضي قسمت ها کمتر خواهد شد.

ب : توليد طلا درسال

ميزان توليد يک معدن علاوه بر ميزان تقاضا به حجم سرمايه گذاري در نظر گرفته شده در بخش معدن و کارخانه بستگي دارد.در هر حال ميزان توليد پارامتري است که خود به تنهايي ميتواند حجم گستردهايي از فعاليت ها را بخود تخصيص دهد.ليکن در اين پروژه خاص اين مقدار در حدود 2 تن طلا در سال در نظر گرفته شده است.


پ : استخراج بازاي هر تن مواد

در پروژه حاضر اين مقدار برابر3/1 دلار بازاي استخراج هر تن مواد در نظر گرفته شده است. اين رقم مربوط به محاسبات در بخش بهينه سازي معدن ميباشد.بنابراين رقم اصلي پس از مطالعات مالي پروژه حاصل خواهد شد.


ت : اختلاط باطله با ماده معدني

معمولا در حين استخراج ماده معدني مقداري باطله با ماده معدني مخلوط ميشود. اين مقدار باطله که در اين پروژه حدود 5 درصد در نظر گرفته شده همراه ماده معدني وارد جريان پروسه کانه آرايي و استحصال ماده معدني خواهد شد. بنابراين براي رسيدن هزينه هاي مربوط به استحصال مقدار ثابتي طلا، هزينه هاي مربوط به فرآوري حدود 1.05 در صد افزايش خواهد يافت.


ث : بازيابي ماده معدني

اين تعريف مربوط به از دست دادن بخشي از ماده معدني برجا ميشود. بعبارت ديگر بخشي از ماده معدني بعنوان باطله از جريان فرآوري خارج خواهد شد.در مطالعات حاضر ميزان افت ماده معدني در حدود 5 در صد درنظرگرفته شده است. بنابراين در اين حالت تنها 95 در صد درآمدهاي پيش بيني شده قابل دستيابي خواهد بود.


ج : ميزان بازيابي کارخانه فرآوري

ميزان بازيابي کليه عمليات مربوط به استحصال طلا بعد از سنگ شکني تا رسيدن به طلاي خلاص، در حدود 85 در صد فرض شده است .


ح : قيمت فروش هر گرم محصول

اگرچه قيمت فروش هر گرم طلا در محاسبات در حدود 12 دلار درنظر گرفته شده وليکن بايد توجه داشت که معمولا در پروژه هاي مشابه اين ارقام براي حد اقل 5 سال اول عمر معدن پيش بيني ميگردد.


خ : عمرمعدن

عمر معدن به پارامترهاي همچون ميزان ذخيره زمين شناسي، ميزان توليد ، قيمت محصول و بسياري از پارامترهاي استراتژيک معدن بستگي دارد. در روشهاي نوين عمر معدن تا حدودي قابل محاسبه بوده و در واقع عمر بهينه پروژه بدست خواهد آمد. در هر حال با توجه به اينکه مطالعات هم اکنون مطالعات در فاز مفهومي قرار دارد، بسياري از پارامترهاي پيش نياز جهت تخمين عمر بهينه پروژه در دست نميباشد. بنابراين در اين فاز مطالعاتي عمر معدن در حدود 25 سال درنظر گرفته شده است.


 4-3-2-2- پارامترهاي مربوط به ارايه طرح هاي اجرايي معدن

همانگونه که در جدول شماره 4-3 نيز ملاحظه ميشود کليه پارامترهاي مربوط به ارايه طرح اجراي محدوده نهايي معدن آورده شده است.

الف : ارتفاع هر پله

ارتفاع پله هاي معادن روباز تابع ميزان توليد و ابعاد و ظرفيت ماشين آلات بارگيري و باربري و همچنين واحد استخرج انتخابي(Selective Mining Unit) ميباشد. بديهي است پيش از انجام طراحي مقدماتي معدن نميتوان درخصوص ارتفاع پله هاي معدن اظهار نظر نمود. در هر حال با توجه به اينکه ارتفاع بلوک هاي ماده معدني انتخاب شده در مطالعات قبلي ذخيره برابر 5/7 بوده، همين مقدار براي ارتفاع پله هاي معدن مفروض گرديده است.


ب : شيب تک پله

شيب تک پله به خصوصيات سنگ و همچنين پارامترهاي اجرايي از قبيل آتشباري بستگي دارد. بنابراين اگرچه در اين گزارش، مقدار شيب تک پله برابر 69 درجه در نظر گرفته شده ولي شيب هاي واقعي حين عمليات استخراجي مشخص خواهد شد.


پ : شيب کلي معدن

منظور از شيب کلي معدن در اينجا همان شيب 45 درجه اي است که در مرحله بهينه سازي مورد استفاده قرار ميگيرد و البته بايستي توجه داشت که اين مقدار در واقع شيب هاي جزيي ديواره معدن بوده و ممکن است پس از ارايه طرح هاي اجرايي و بسته به شکل ماده معدني ، شيب هاي کلي معدن در بخشي از ديواره هاي معدن ازاين مقدار کمتر بدست بيايد.


ت : عرض جاده هاي معدن

مهمترين عامل تعيين کننده ابعاد ماشين آلات بارگيري مورد استفاده ميباشد. در طراحي عرض رمپ هاي نهايي معدن در حدود 20 متر در نظر گرفته شده است. در هر حال اين مقدار پس از انتخاب نهايي ماشين آلات دقيق تر قابل محاسبه خواهد بود.


ث : شيب جاده هاي معدن

شيب جاده هاي معدني نيز ميتواند به مشخصات دستگاههاي باربري و شرايط جاده بستگي داشته باشد با اينحال بطور معمول شيب رمپ ها بين 8 تا10 درصد درطراحي ها در نظر گرفته ميشود. در ارايه طرح هاي اجرايي، شيب جاده ها برابرحدود 8 درصد فرض شده است.



 تعيين محدوده نهايي بهينه معدن بر اساس پيت هاي لانه ايي

با استفاده ازنرم افزار بهينه سازي(NPV Scheduler) ابتدا ترتيب استخراج (Extraction Sequences) سپس پيت هاي لانه ايي(Nested Pits) ونهايتا با در نظر گرفتن ارزش زماني پول و ميزان استخراج سالانه ماده معدني محدوده بهينه معدن(Optimal Pit) بدست ميايد.

در اينجا اين توضيح ضروري است که محدوده بهينه بدست آمده در اين مرحله معمولا داراي عمري بيش از عمر بهينه معدن ميباشد. درواقع محدوده نهايي معدن پس از برنامه ريزي بهينه اقتصادي معدن که دربرگيرنده مسايل اجرايي نيز ميباشد قابل ارايه خواهدبود که در بخش مربوطه به آن اشاره خواهد شد. در واقع نبايد مفهوم محدوده بهينه معدن را با محدوده بهينه پايان عمر معدن يکسان فرض شود. همانگونه که در ادامه ملاحظه خواهد شد، محدوده بهينه معدن(Optimal Pit) بدون در نظر گرفتن محدوديت هاي اجرايي حاصل گرديده و معمولا داراي عمر بيشتري نسبت به محدوده پاياني عمر معدن(Final Pit Limit) ميباشد..


شکل شماره4- 1 نمودار ميزان تغييرات ارزش خالص فعلي معدن را نسب به ترتيب استخراج بلوک ها نشان ميدهد.







همانگونه که در جدول شماره4-4 ملاحظه ميشود ذخيره قابل استخراج تعداد 110 پيت لانه ايي بصورت تجمعي آورده شده است.






شکل شماره 4-2 ميزان تغييرات ارزش خالص فعلي(NPV) نسبت به شماره پيت لانه ايي را نشان ميدهد. معمولا در مطالعات بهينه سازي از اين نمودار ها جهت

تعيين ذخيره بهينه هريک از فازهاي مياني استخراج استفاده ميشود.