داروها درحاملگی و شیردهی

[ارغنون]

هرماده ای که زن حامله می خورد یا با آن تماس پیدا می کند ، می تواند بر روی جنین اثر بگذارد. بیش از ۶۰ درصد از زنان آمریکایی حداقل یک دارو در دوران حاملگی دریافت میکنند. ازجمله شایعترین علل تجویز داروها درحاملگی میتوان به اختلالات گوارشی ، عفونی ، پوستی ، روانی و درد اشاره کرد. علل خارجی نظیر داروها یا مواد شیمیایی مسبب ۱۰ درصد از نقایص هنگام تولد هستند. به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، سازمان غذا و دارو ایالات متحد (fda) نوعی سیستم تقسیم بندی برای داروها در دوران حاملگی ارایه داد. در این سیستم داروها به گروههای b , a d , c , , x تقسیم بندی می شوند و گروه x تراتوژن ترین داروها را شامل می شود.
آنتی بیوتیک ها
پنی سیلین ها
مشتقات پنی سیلین (آموکسی سیلین و آمپی سیلین ) در دوران بارداری بی خطر هستند. مصرف پنی سیلین ها در دوران شیردهی مشکلی ایجاد نمی کند.
سفالوسپورینها
این داروها در بارداری بدون خطر هستند.
مترونیدازول
مترونیدازول برای انسانها کارسینوژن نیست وسبب اختلالات جنین نمی شود. ولی برخی اعتقاد دارند که بهتر است از مترونیدازول بعد از سه ماهه اول بارداری استفاده شود. مترونیدازول در شیردهی بدون خطر است. البته توصیه می شود که به دنبال تجویز دوز ۲ گرمی دارو ، شیردهی برای ۲۴ – ۱۲ ساعت قطع شود.
آمینوگلیکوزیدها
تجویز این داروها به مادر با افزایش خطر اتوتوکسیسیته در جنین همراه است ، بنابراین بهتر است در عفونتهای گرم منفی شدید از آن استفاده شود. آمینوگلیکوزیدها در دوران شیردهی منع مصرف ندارند.
کوتریموکسازول
تماس با این دارو در سه ماهه اول بارداری مختصری بر خطر ایجاد نقایص هنگام تولد ( بویژه نقایص قلبی عروقی ) می افزاید. برخی مطالعات بر افزایش خطر ابتلا جنین به نقایص لوله عصبی خبر داده اند. بهتر است این دارو در سه ماهه اول بارداری استفاده نشود. در نوزادان این دارو می تواند باعث افزایش هیپر بیلیروبینمی شود. بنابراین بهتر است نزدیک به زمان وضع حمل استفاده نشود. در دوران شیردهی این دارو مشکلی ایجاد نمی کند.
نیتروفورانتوئین
در بیماران مبتلا به کمبود g6pd نیتروفورانتوئین می تواند سبب آنمی همولیتیک شود. بهتر است این دارو نزدیک به ترم استفاده نشود. این دارو در دوران شیردهی منع مصرف ندارد.
اریترومایسین
اریترومایسین وآزیترومایسین به عنوان جایگزین پنی سیلینها استفاده می شوند. مصرف این داروها در شیردهی بلامانع است.
تتراسیکلینها
این داروها میتوانند سبب رنگی شدن دندان و اختلالات اسکلتی شوند. در مورد استفاده ازاین داروها در بارداری باید خطرات و فواید در برابر هم سنجیده شود. سیاه زخم از جمله مواردی است که در آن فایده مصرف داکسی سیلین بر عوارض آن می چربد.
کینولونها
کینولونها از جمله سیپروفلوکساسین بر روی غضروف در حال رشد ( درحیوانات ) اثر توکسیک دارند. بنابراین بجز در موارد شدید نباید ازاین داروها در دوران حاملگی استفاده کرد.
داروهای مربوط به شکایتهای تنفسی فوقانی
آنتی هیستامینها
بیشترآنتی هیستامینها در دوران حاملگی بدون خطر هستند، اما برم فنیرامین با افزایش خطر ناهنجاری جنین همراه است. ازجمله آنتی هیستامینهای بی خطر در دوران حاملگی می توان به کلرفنیرامین ، کلماستین ، دیفن هیدرامین و داکسیلامین اشاره کرد. در مورد آنتی هیستامینهای جدیدتر( آستمیزول ، سیتریزین ، لوراتادین ) اطلاعات کافی دردست نیست، بنابراین بهتر است به عنوان خط دوم درمان از آنها استفاده شود.
دکنژستانها
بیشتر دکنژستانهای خوراکی داروهای سمپاتومیمتیک هستند. از این داروها میتوان به پسودوافدرین ، فنیل افرین و فنیل پروپانولامین اشاره کرد. مصرف پسودوافدرین در سه ماهه اول بارداری با گاستروشزی همراه بوده است.
داروهای ضد سرفه
این داروها نظیر کدئین و دکسترومتورفان در حاملگی بی خطر هستند.
داروهای ضد آسم
آسم شایعترین بیماری تنفسی مزمن در دوران حاملگی است که می تواند سبب زایمان زودرس ،کاهش وزن نوزاد ، … شود. تمامی بیماران باید سالانه واکسن آنفولانزا دریافت کنند.
بتاآگونیستها
این داروها نظیر آلبوترول ، تربوتالین و متا پروترنول استنشاقی خط اول درمان آسم حاد هستند. آگونیستهای استنشاقی گیرنده بتا در دوران حاملگی وشیرخوارگی بدون خطر هستند. تمامی این داروها میتوانند سبب تاکی کاردی و دیگر اثرات قلبی عروقی شوند. این اثرات معمولا خفیف وخودمحدود هستند.
گلوکوکورتیکوئیدها
استروئیدهای استنشاقی ( بکلومتازون ) نیز خط اول درمان آسم هستند که تراتوژن نیستند و در دوران شیردهی نیز می توان استفاده کرد. گلوکوکورتیکوئیدهای سیستمیک میتوانند خطر شکاف لب و کام را تا ۵ برابر افزایش دهند.
تئوفیلین
تئوفیلین تراتوژن نیست و میتوان در دوران شیردهی نیز از آن استفاده کرد.
کرومولین سدیم
کرومولین سدیم استنشاقی در دوران حاملگی وشیردهی بی خطر است.