روز دندان پزشک بر تمامی همکاران دندانپزشک مبارک باد

[sorati]

بر اساس مصوبه هیئت وزیران در سال ۱۳۶۲ روز ۲۳ فروردین روز دندانپزشک وهفته آخر فروردین ماه هفته دندانپزشکی نامگذاری شد. ما نیز به بهانه روز دندان پزشک به بررسی این حرفه و تاریخچه آن در ایران می پردازیم .
از عمر دندانپزشکی در ایران بیش از ۷۰ سال نمی گذرد.
در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی یعنی حدود ۸۷ سال پیش فقط سه نفر دندانپزشک در شهر تهران وجود داشت. یکی از برجسته‌ترین آنها، دکتر دندانپزشک اهل کشور لهستان بود که دندانپزشک مخصوص رضاخان به شمار می‌رفت و تبحر فوق‌العاده‌ای در طراحی و ساخت پروتزهای دندانی داشت. دو دندانپزشک دیگر تهران قدیم نیز اهل کشور سوئیس و ترکیه بودند.
پس از تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۶، دندانپزشکان به‌صورت مجزا در آن تحصیل نمی‌کردند بلکه درمان بیماری‌های دهان و دندان به‌عنوان واحدی جداگانه به پزشکان تدریس می‌شد.
۲۳ فروردین؛ روز دندانپزشک
تا چندی پیش از این، هنگامی که صفحات تقویم رومیزی خود را ورق می‌زدید و به روز ۲۳ فروردین می‌رسیدید، مشاهده می‌کردید که در گوشه‌ای از صفحه نوشته شده است: ” روز بهداشت‌کار دهان و دندان ” . ولی اکنون چند سالی است که این روز به نام روز دندانپزشک نام‌گذاری شده است.
هرچند به‌نظر می‌رسد بهتر بود روز جداگانه به این نام اختصاص می‌یافت تا بیشتر نشانگر نقش این گروه از پزشکان در ارتقای سطح بهداشت دهان و دندان افراد جامعه و درمان بیماری‌های دهان و دندان باشد.
دندانپزشکی، حرفه‌ای بسیار قدیمی است و شاید پیدایش آن به زمانی بازگردد که انسان‌ها به فکر سلامت و بهداشت و زیباتر کردن دندان‌هایشان افتادند.
اولین مسواک‌ها را اهالی خاورمیانه استفاده می‌کردند و آن را با همین نام یعنی >Misswak< می‌خواندند. مسواک آنها شامل شاخه کوچکی از درخت <سالوادوراپرسیکا> بود که آن را روی آب به مدت یک روز غوطه‌ور می‌کردند تا الیاف آن از هم جدا شوند. چوب این درخت اثرات مثبتی نیز روی لثه‌ها داشت.
جالب است بدانید نخستین صندلی‌های دندانپزشکی که در جهات گوناگون حرکت می‌کنند، در موزه <دانشکده کپنهاک> به نمایش گذاشته شده است، در صورتی که به هلند سفر کردید حتما از این موزه دیدن کنید ولی اغلب دندانپزشکان تا سال ۱۹۵۰ یعنی حدود ۵۰ سال پیش ترجیح می‌دادند ایستاده کار کنند، برخلاف دندانپزشکان امروزی که اغلب در حالت نشسته روی دندان‌های شما کار می‌کنند.
تفاوت دندانپزشک و دندان‌ساز
شاید شما هم شنیده‌اید که برخی افراد که ازنظر تحصیلات در مراتب بالایی قرار دارند می‌گویند <ساعتی پیش برای عصب‌کشی دندان به مطب دندان‌سازی رفته بودم.> در حالی که این اصطلاح کاملا اشتباه است. <دندانپزشکی> و <دندان‌سازی> دو حرفه متفاوت هستند.
اولین دانشکده دندانپزشکی در سال ۱۳۳۵ در دانشگاه تهران دایر شد و دندانپزشکان قدیمی‌تری که می‌شناسید، نخستین دانشجویانی بودند که از این دانشکده فارغ‌التحصیل شدند.
دندانپزشک:
فردی است که پس از گذراندن شش سال دوره عمومی دندانپزشکی و ارائه پایان‌نامه، از دانشکده دندان‌پزشکی فارغ‌التحصیل شده و با مدرک دکترای دندان‌پزشکی کلیه خدمات عمومی دندانپزشکی را ارائه می‌کند. یک دندانپزشک می‌تواند دندان‌های شما را ترمیم کند، دندان‌ها‌ی‌تان را عصب‌کشی کند، ارتودنسی متحرک و ثابت انجام دهد و دندان‌های‌تان را مرتب کند، به درمان بیماری‌های لثه‌ شما بپردازد و انواع دست‌های دندان‌های متحرک کامل و تکه‌ای (پارسیل) و روکش‌ها را برای دندان‌های‌تان بسازد. دندانپزشکان اجازه جراحی‌های در محدوده دهان و لثه را نیز دارند.
دندان‌ساز:
دندان‌سازان معمولا افرادی هستند که دندان‌سازی را به‌صورت تجربی فراگرفته‌اند. شما تابلوهایی با این عنوان در سطح شهرها مشاهده می‌کنید. این افراد دارای تحصیلات علمی و دانشگاهی نیستند بلکه به‌صورت تجربه و آزمون و خطا برخی از اقدامات دندان‌پزشکی را زیرنظر افراد هم‌صنف خود آموخته‌اند. جالب است بدانید که به این گروه ‌از افراد مطابق قانون مصوب شورای اسلامی سال ۶۴، مجوز فعالیت به‌عنوان <دندان‌سازان تجربی> داده شده ولی به‌نظر می‌رسد این مجوز فقط برای افراد قدیمی‌تر این رشته صادر شده است و در سال‌های اخیر مجوز جدیدی برای فعالیت این افراد صادر نمی‌شود. دکتر سید مهدی وردی، مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت تاکید دارد: <این افراد اجازه نصب تابلوی مطب را ندارند و فقط می‌توانند کلمه دفتر کار را روی تابلوی خود بنویسند. مطابق قانون، این افراد فقط مجاز به ساخت دندان مصنوعی متحرک، پرکردن‌ پوسیدگی‌های سطحی و جرم‌گیری دندان‌ها هستند.>
دندانپزشکی علم و هنری است که تبحر و مهارت در آن با مطالعه علمی ساختمان و بافت‌های دهان و طبیعت زنده آنها و سال‌ها تجربه بالینی در مطب یا درمانگاه به دست می‌آید، بنابراین به‌نظر می‌رسد که در زمان کنونی که دندانپزشکی نوین روز به روز پیشرفت می‌کند، کم‌کم زمان آن رسیده که سلامت و بهداشت دهان و دندان مردم به‌طور کامل به متولیان آن، یعنی دندانپزشکان سپرده شود، کاری که امروزه در تمام کشورهای دنیا انجام می‌شود.
نیم‌ نگاهی به متخصصان دندانپزشکی
شما ممکن است هنگامی که با مشکلی در ارتباط با دهان و دندان خود برخورد می‌کنید، سردرگم باقی بمانید که باید به کدام متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید. در این مطلب شما با تخصص‌های متفاوت این رشته آشنا می‌‌شوید:
آندودونتیکس (تخصص ریشه دندان(
شما معمولا برای <عصب‌کشی> دندان باید به این گروه از دندانپزشکان مراجعه کنید. هنگامی که بافت‌های درون دندان شما بر اثر رسیدن میکروب‌‌های پوسیدگی‌زا و یا ضربه آسیب ببینند و ملتهب و عفونی شوند، معمولا دندان‌های شما خود به خود دچار دردی گنگ می‌شوند که در زمان شب تشدید می‌شود. وجود این علایم نشانه این است که باید برای عصب‌کشی به دندانپزشک مراجعه کنید.
ارتودنسی (مرتب کردن دندان‌ها:
اگر دندان‌هایتان نامرتب و پس و پیش باشند و یا مشکلات و ناهنجاری‌هایی در فک بالا و یا پایین شما وجود داشته باشد، باید برای درمان به مطب این گروه از دندانپزشکان بروید. این دندانپزشکان پس از قالب‌گیری و عکس‌برداری از دهان‌تان، از پلاک‌های متحرک و نگین‌ها و سیم‌های ثابت که روی دندان‌های کار گذاشته می‌شوند، برای ردیف‌کردن دندان‌های‌تان استفاده می‌کنند.
پریودونتیکس (تخصص بیماری‌های لثه و بافت‌های نگهدارنده آن:
این روزها خیلی‌ها به دنبال جایگزین کردن دندان‌ از دست رفته‌شان، به وسیله <ایمپلنت‌های دندانی> هستند. ایمپلنت گرچه درمانی پرهزینه است، ولی زیبایی و عملکرد قبلی دندان را به شما بازمی‌گرداند. برای کارگذاشتن ایمپلنت در فک‌های‌تان باید به متخصصان بیماری‌های لثه مراجعه کنید. در صورتی که لثه‌های‌تان قرمز و متورم شده‌اند و یا خون‌ریزی می‌کنند و یا روی سطح دندان‌های‌تان جرم انباشته شده است، این گروه از دندانپزشکان می‌توانند بهترین روش‌های درمانی را به شما ارائه دهند.
دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی:
سفیدکردن دندان‌های بدرنگ، لامینیت کردن دندان‌ها (تیغه‌ای چینی که بر سطح لبی دندان‌های جلویی چسبانده می‌شوند و دندان‌ها را ردیف و هم‌رنگ نشان می‌دهند)، از مهارت‌های این گروه از دندانپزشکان است. شما می‌توانید برای ترمیم دندان‌های‌تان با مواد هم‌رنگ دندان و یا آمالگام (ماده پرکننده نقره‌ای رنگ دندان) به این گروه از دندانپزشکان مراجعه کنید.
پروستودونتیکس (متخصص پروتزهای دندانی:)
ساخت دست دندان کامل، تکه‌ای (پارسیل) و انواع روکش برای دندان‌های‌تان را به این گروه از دندانپزشکان بسپارید. این متخصصان می‌توانند دست دندانی را برای شما بسازند که بهترین گیر را در دهان‌تان داشته باشد و بتوانید به راحتی با آن غذا بخورید.
در این روز چه اتفاقی می‌افتد
انجام چند حرکت نمادین نظیر حضور وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در یکی از مدارس و به‌صدا درآوردین زنگ مسواک، توزیع مسواک و خمیر دندان در میان دانش‌آموزان، تردد اتوبوس‌های سلامت میان مدارس کشور و معاینه رایگان دندان کودکان و انجام مصاحبه با خبرگزاری‌ها و نشریات، تنها اقدام مسئولین و مدیران دولتی به مناسبت روز دندان‌پزشک است.
دندان‌پزشکان نیز از یکی دو روز مانده به ۲۳فروردین ارسال پیام‌های تبریک و شادباش کلیشه‌ای و تکراری را برای همکاران آغاز می‌کنند و به اتفاق خانواده در جشن‌های کوچک و بزرگی که انجمن‌های دندان‌پزشکی یا سازمان نظام‌پزشکی تدارک دیده‌اند شرکت کرده و عصری را با احساس غرور نسبت به صنف و پیشه‌شان به شب می‌رسانند.
بسیاری از روزنامه‌ها و نشریات کشور در این روز یکی از تیترهای صفحه اول خود را به دندان‌پزشکی اختصاص می‌دهند و در صفحات داخلی گزارشی از مشکلات حوزه دندان‌پزشکی و به‌خصوص مشکل گرانی خدمات دندان‌پزشکی برای مردم عامه و جای خالی خدمات دندان‌پزشکی در تعهدات بیمه‌های درمانی گلایه می‌کنند. و همین. بیست و سوم فروردین ماه می‌گذرد و بساط وعده مسدولان و گزارش روزنامه‌ها و پیامک‌های تبریک همکاران می‌ماند برای سال آینده.
روز دندان‌پزشک بهانه‌ای است برای گردهم آمدن جامعه دندان‌پزشکی و تبادل نظر پیرامون حل مسائل و مشکلات این حوزه. مسؤولین و برنامه‌ریزان کشور قاعدتاً باید قبل از تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی، نظر مشورتی صاحبان این رشته‌ها را دریافت نمایند، مراسم و مناسبت‌هایی از این نوع فرصت مناسبی است برای بیان مسائل و مشکلات و تبادل نظر و چاره‌اندیشی در زمینه آن‌ها.