بامبو عامل رونق صنايع دستي
از ظرفيت‌هاي بامبو استفاده نمي‌شود
‌شود پرورش اين گياه مهم که در صنايع دستي کاربرد فراوني دارد هنوز رواج چنداني پيدا نکرده است.صنعتگران ساير نقاط کشور از بامبوهاي خودرويي که در اکثر شهرهاي شمالي به ويژه منطقه ليالستان لاهيجان وجود دارد، استفاده مي ‌کنند.

به گزارش مهر ، بامبو که در زبان فارسي به ني يا خيزران شهرت دارد گياهي است که در دامنه کوه ها و تپه‌ هايي که ?? تا ?? درصد رطوبت دارد، روئيده يا کشت مي‌ شود. ميزان رطوبت، حرارت موجود در منطقه و نوع خاک تعيين کننده کيفيت و مرغوبيت بامبو بوده و هرچه ميزان رطوبت و حرارت بيشتر باشد کيفيت محصول نيز بهتر خواهد بود.
تاکنون بيش از ??? نوع از گياه بامبو شناخته شده و داراي قطر و ضخامتهاي متفاوت است و در حال حاضر بهترين نوع بامبو در ژاپن، چين و بطور کلي کشورهاي شرق آسيا و هند روئيده و کشت مي ‌شود و در ايران مي‌ توان ليالستان لاهيجان، علي آباد (در فاصله سخت سر و تنکابن)، قاسم آباد در رودسر و تقريبا بيشتر نقاط شمال کشور را در زمره مساعد ترين مناطق رويش بامبو به حساب آورد.
در اين مناطق بيشه‌ هاي کوچکي وجود دارد که در فصل پاييز و اوائل زمستان يعني هنگام بريدن و قطع ساقه ‌هاي بامبو از هر يک ساقه بين ?? تا??? شاخه ني بدست مي‌ آيد.
کاربرد بامبو در تهيه کاغذ و ابريشم مصنوعي
يک کارشناس گياه شناسي با اعلام اينکه گياه بامبو محتوي مقدار فراواني سلولز است که مي ‌تواند براي تهيه کاغذ و ابريشم مصنوعي مورد استفاده قرار گيرد، اضافه كرد: در ايران کشت بامبو هنوز رواج چنداني ندارد و صرفنظر از بخش هاي کوچکي در شمال کشور که در آنها مقدار محدودي بامبو کشت مي ‌شود صنعتگران ساير نقاط از بامبوهاي خودروي که در اکثر شهرهاي شمالي و بويژه منطقه ليالستان لاهيجان وجود دارد، استفاده مي ‌کنند.
محمد احدي زاده افزود: با اين وجود استفاده از بامبو براي توليد محصولات مختلف تقريباً از زمان کشت چاي در ايران، رواج يافت زيرا بامبو به عنوان حفاظ محل چايکاري بکار گرفته مي شد و صنعتگران همزمان با بهره برداري چايکاران از مزارع چاي به موارد استفاده متعدد آن براي ساخت فرآورده هاي گوناگون پي بردند و ساخت محصولات بامبو در گيلان متداول شد.
هم اکنون استاد کاران جواني که اکثرا نيز برخوردار از مهارت و کارآيي کافي هستند به کار در اين رشته اشتغال دارند و مهمترين مرکز توليد محصولات بامبو ليالستان لاهيجان است. از بامبو محصولاتي نظير شکلات خوري، ميوه خوري ، لوستر ، کلاهک آباژور ، جاي نان، صندلي و انواع ديگر وسايل مصرفي در اندازه هاي مختلف توليد مي ‌شود.
يک سازنده صنايع دستي در اين باره گفت: براي تهيه يک ظرف بامبو ابتدا ني را که قبلاً در انبار گذاشته و خشک شده‌ است با اره نجاري و به قطعات ?? تا ??? سانتيمتري در مي آورند و لبه اين نوارها را با وسيله اي که در اصطلاح محلي «ماشين» ناميده مي ‌شود به عرض مساوي در مي آورند و پس از زنده کردن آماده بافت مي کنند.
علي مرداي با بيان اينکه کار بافت معمولاً بر روي ميزي که روي آن چند دايره به اندازه کف و ته ظرفي که مي خواهند ببافند قرار دارد ، انجام مي ‌شود ، افزود: صنعتگران ابتدا دايره کف ظروف را تهيه و سپس بدنه آنرا مي ‌بافند. گاهي نيز براي وصل کردن برخي از قطعات به يکديگر از مفتولهاي سيمي بسيار نازک استفاده کرده و با انبردست معمولي آنها را به هم مي پيچانند و در انتهاي کار، تمامي اطراف ني را که معمولاً بزرگ و کوچک است با قيچي مخصوص که به شکل قيچي باغباني است، برش مي ‌دهند تا ني ها يک اندازه شود و محصول شکل يکنواختي پيدا کند.
وي گفت: يک محصول از نوع مرغوب بايد ويژگي هاي چون رنگ طلايي متمايل به سفيد داشته باشد و شبکه هاي که بعد از بافت ايجاد مي ‌شود بايد منظم و يک اندازه باشد ، مفتولي که براي وصل کردن بعضي از قسمتهاي بامبو از آن استفاده مي ‌شود بايد بسيار ظريف بوده و دقت کافي در پيچاندن آن بکار رود واز آنجائيکه برخي از ظروف بامبو رنگي هستند مسلماً در انتخاب نوع رنگ و نحوه بکار گرفتن آن بايد دقت کافي شود.
اجراي طرح مطالعاتي رشته ‌هاي بامبو و ابريشم بافي
معاون صنايع ‌دستي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گيلان از اجراي طرح مطالعاتي رشته ‌هاي بامبو و ابريشم بافي در استان خبر داد و افزود: براي اجراي اين طرح، کارشناس مازندراني در استان گيلان به تحقيق و پژوهش مي ‌پردازند.
محمد علي يوسفي با اشاره به اينکه زمينه اجراي اين طرح مطالعاتي در استان گيلان فراهم است، اظهار داشت: اين طرح مطالعاتي در گيلان با نظارت معاونت صنايع‌ دستي استان مازندران انجام مي ‌شود.در صورتيکه اين طرح مطالعاتي با موفقيت همراه باشد، بامبو و ابريشم بافي در استان گيلان آموزش داده مي ‌شود.
معاون هنرهاي سنتي و صنايع دستي گيلان يادآور شد: ني يا خيزران و ابريشم در استان گيلان فراوان است که اين کمک بسياري به مطالعه در اين زمينه مي ‌کند و هم اکنون فاز تحقيقاتي و اجرايي اين طرح در منطقه ‌اي تحقيقاتي در گيلان در حال برگزاري است.
وي همچنين با اعلام اينکه نوآوري در محصولات هنرهاي سنتي و صنايع ‌دستي مي ‌تواند نقش ارزنده ‌اي در بهبود مهندسي رفتارهاي اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي مردم داشته باشد ، يادآور شد: همکاري ميان دستگاه هاي متولي نظير شرکت ابريشم، سازمان ميراث فرهنگي صنايع دستي و گردشگري و مراکز علمي تحقيقاتي مي ‌تواند در آسيب شناسي رکود صنايع ابريشم و بامبو موثر باشد.
بدين ترتيب صنايع دستى به ويژه صنايع دستى روستايى نوعى فعاليت اقتصادى است که آميختگى شديد آن با سنتها عادات و بينش سازندگان و تاثير محسوس محيط جغرافيايى در اين صنعت موجب تمايز آن از فرآورده ها مى شود.
استاندار گيلان نيز با اشاره به صنعت ابريشم بافي و بامبوبافي ، گفت: صنعت ابريشم بافي و بامبو بافي از صنايعي دستي شاخص استان است.
روح الله قهرماني چابک بر لزوم صنعت اصيل و بومي استان گيلان تاکيد کرد و افزود: صنايع دستي ، شناسنامه انديشه مردم هر منطقه هستند.
وي با اعلام اينکه امروز توجه به امور مربوط به صنايع دستي به دليل در هم تنيدگي آن با حوزه گردشگري، بسيار ضروري است، اظهار داشت: تمامي تلاشگران و فعالان بايد براي رونق يافتن اين حوزه ها نهايت تلاش خود را به کار ببندند.
استاندار گيلان گفت: گردشگري به دليل گستردگي زيادي که دارد با صنايع و مشاغل زيادي در ارتباط است و اين مسئله نبايد باعث شود صنايع دستي در سايه آنها قرار گيرد. حرفه صنايع دستي مظلومترين و توسعه پذيرترين صنعت در کشور است که در صورت توجه جدي به آن، اشتغال پيوسته و پايدار را به دنبال خواهد داشت.
توسعه گردشگري ، ميراث فرهنگي و صنايع ‌دستي
رئيس فراکسيون گردشگري مجلس هشتم نيز با اعلام اينکه استانهاي گيلان ، مازندران و گلستان در بخش گردشگري توانمندي هاي زيادي دارند ، گفت: از اين توانمندي ها بايد استفاده بيشتري شود.
اسدالله عباسي افزود: بسياري از استانهاي کشور طي سالهاي اخير در حوزه گردشگري رشد خوبي داشتند که بايد توانمندي ها و قابليت هاي استانهاي شمالي به ويژه گيلان هم مورد توجه جدي قرار گيرد.
وي با اشاره به اينکه هنرمندان صنايع ‌دستي به روشهاي مختلف مانند اعطاي تسهيلات بانکي بايد بيشتر حمايت شوند، افزود: تنها راه قطع وابستگي به درآمد نفتي ، توسعه گردشگري ، ميراث فرهنگي و صنايع ‌دستي است.
رئيس فراکسيون گردشگري مجلس افزود: با همکاري بخش خصوصي بايد از منسوخ شدن هنرهاي سنتي و صنايع ‌دستي در استان گيلان جلوگيري کرد.
به هر حال صنايع دستي به ويژه صنايع روستاي نوعي فعاليت اقتصادي است که آميختگي شديد آن با سنتها، عادات و بينش سازندگان و تأثير محسوس محيط جغرافياي در اين صنعت، موجب تمايز آن از فرآورده هاي کارخانه اي است.
در نقاط مختلف گيلان و با توجه به فرهنگ زيستي آن، از ديرباز هنرهايي وجود داشت که در اقتصاد معيشتي ساکنان آن نقش اساسي ايفا مي کرد. گرچه با تغييرات روزافزون زمينه هاي اقتصادي و صنعتي، زندگي رنگ و بوي ديگري يافته است و اثر فرآورده هاي صنايع دستي نقش کمتري در جلوه هاي زيستي پديد آورده اما هنوز گونه هاي مختلف هنرهاي سنتي اين ديار زنده و پويا مانده است.
اميد آنکه امر توجه به پتانسيل ها و قابليت هاي موجود در استان و کشور گسترش يابد و صنايع اصيل به خاموشي و فراموشي نگرايد.