الگويي غذايي ايرانيان مناسب نيست

[nafise sadeghi]

انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي کشور در گزارشي اعلام کرد: 40 درصد خانوارهاي ايراني بيش از 120 درصد نياز، انرژي دريافت مي کنند.
پايه الگوي غذاي مصرفي خانوارهاي ايراني بر اساس مواد غذايي گياهي است و گروه نان و غلات بويژه نان ، يک سوم وزن سبد غذايي را تشکيل مي دهد.
ارزيابي الگوي غذاي مصرفي ، وضعيت سبد و سفره غذايي خانوارهاي ايراني و در نتيجه وضعيت تامين نسبي مواد مغذي مورد نياز در سطح سلولي و تامين سلامت تغذيه اي را نشان مي دهد.بررسي ها نشان مي دهد که نيمي از مردم کشور از نظر تامين سلامت تغذيه اي دچار مشکل هستند. در طول يک دهه (1364-1374) 2 نوع تحول اساسي در سبد غذايي خانوارهاي شهر و روستا ايجاد شده که شامل کميت و کاهش وزن سبد و ديگري جابه جايي ميان کالاهاي سبد است ؛ به طوري که وزن گوشت ، لبنيات ، سبزي و ميوه کاهش يافته و جاي خود را به کالاهاي نشاسته اي ، چربي و قند داده است.اين جابه جايي در حقيقت از نظر کيفيت غذا و تامين نيازهاي سلولي جنبه منفي داشته و سيري شکمي ، جاي سيري سلولي را گرفته است. سيري شکم عبارت است از مرتفع کردن حالت گرسنگي در حالي که سيري سلولي ، تامين واقعي نيازهاي غذايي و فيزيولوژيک بدن و تامين سلامت تغذيه اي است.مقايسه مصرف نان در مناطق شهري و روستايي نشان مي دهد که متوسط مصرف در سطح روستاها يک و نيم برابر بيشتر از مناطق شهري است و متوسط مصرف گوشت و تخم مرغ در شهرها بالاتر گزارش شده است.اين در حالي است که مصرف برنج ، حبوبات ، لبنيات ، سبزي ها، ماکاروني و چربي ، تفاوت عمده اي بين شهر و روستا ندارد. تعيين ارزش تغذيه اي سفره خانوارهاي ايراني نشان مي دهد که ويتامين B2 تنها ماده مغذي کليدي است که در کل کشور کمبود دريافت ندارد و کمبود ويتامين A در مناطق روستايي ديده مي شود (در سطح ميانگين کل) ميزان دريافت سرانه انرژي و ساير مواد مغذي از نياز متوسط بالاتر است.نتايج اين بررسي نشان مي دهد که مواد مغذي کليدي در سفره مردم ايران انرژي ، پروتئين ، کلسيم ، ويتامين A و B2 هستند. به عبارت ديگر خطر کمبود اين مواد در سفره مردم از ساير مواد مغذي بيشتر بوده و ارزيابي تغذيه اي روي اين 5 ماده مغذي متمرکز شده است.
ارزيابي الگوي غذاي مصرفي از نظر امنيت غذايي نشان مي دهد که 20 درصد مردم دچار کمبود انرژي و حدود 40 تا 50درصد دچار کمبود کلسيم و ويتامين A و B2 بوده اند. اين در حالي است که 40 درصد از خانوارها بيش از 120 درصد نياز انرژي دريافت مي کنند.
در يک جمعبندي مي توان گفت الگوي غذاي مصرفي خانوار ايراني بويژه از نظر تامين ريزمغذي ها کيفيت مناسبي ندارد. آهن ، ريزمغذي اي است که جامعه ايراني از نظر دسترسي سلولي مشکل دارد. آهن در عملکرد طبيعي مغز، قدرت يادگيري ، توان يادگيري و کار جسمي و مصونيت در مقابل بيماري ها نقش عمده اي دارد.
سبد و سفره در سطح ملي نشان مي دهد که متوسط دريافت آهن در مقايسه با مقدار توصيه شده روزانه کمبودي ندارد.گفتني است ، بيش از نيمي از آهن دريافتي ، از طريق نان و غلات بويژه نان تامين مي شود. بررسي هاي بيوشيميايي حاکي است که دسترسي به آهن در سطح سلولي حدود 20درصد جامعه ايراني دچار مشکل است و اين مشکل از مواردي است که در خط اتصال سفره و سلول پديدار مي شود.
:منبع
جام جم