نام دخانیات در فرانسه "تاباک" Tabac و جزایر انتیل "تاباگو" (Tabago) و در مکزیک "تمپیکو" (Tampico) است و چون ماده اصلی دخانیات "تنباکو" با این کلمات شباهت دارد باید گفت تنباکو از راه فرانسه و مکزیک به ایران راه یافته و با همان نامها و مختصر تحریف به لفظ "تنباکو" تبدیل گردیده است. کلمه "توتون" از ریشه ترکی "تتن" گرفته شده است. در ابتدای رایج شدن توتون در ایران "پاپیروس" می‌گفتند (پاپیروس از زبان رومی گرفته شده و به نام نوعی کاغذ است).
تنباکو هم از کلمه "توباکو" که اسم دستگاهی است که توتون در آن دود می‌کردند گرفته شده و از واژه‌های خارجی می‌باشد. کلمه "قلیان" نیز عربی می‌باشد، سیاحان و استعمارگران و کسانی که برای خوشگذرانی به قاره‌های اروپا و آمریکا می‌رفتند و با خود هدایایی می‌بردند، با توجه به نوع هدایایشان، تأثیر زیادی در توسعه دخانیات داشتند. در قرن 16 میلادی که پرتقالی‌ها به ایران حمله کردند تنباکو از طریق هندوستان به ایران راه یافت و در زمان سلطنت شاه عباس کشیدن آن رایج گردید.
از موادی که در دخانیات وجود دارد نیکوتین می‌باشد. این ماده در سال 1828 میلادی بوسیله "پوسلت وت و ایمان" کشف شد. این ماده بسیار سمی می‌باشد به طوری که اگر یک تیغه شیشه‌ای را آلوده به نیکوتین کرده ونزدیک نوک پرندگان ببریم موجب هلاکت آن پرنده می‌شود.
در دخانیات گاز کربنیک و اکسید کربن نیز وجود دارد که هر دو برای مسموم کردن انسان مؤثر بوده و انسان را به حالت خفقان و تنگی نفس می‌کشاند. ضمناً دخانیات دارای اسید استیک، سیانیدریک، الکل متیلیک، آمونیاک، پیریدین و... هم می‌باشد که تمامی آنها موجب بیماری سرطان می‌گردند زیرا در هر 20 عدد سیگار 09/0 گرم نیکوتین و 11/0 گرم پیریدن و 42/0 گرم آمونیاک و 0006/0 گرم اسید سیانیدریک و 369 سانتی متر مکعب اکسید کربن موجود است.
گرچه در دخانیات موادی مفید از قبیل سلولز، نشاسته، آلبومین و املاح معدنی موجود است ولی در مقابل ضررهائی که به ما می‌زند ناچیز و بی‌اثر است.
خلاصه کلام اینکه دخانیات در بدن انسان از مینای دندان و تغییر رنگ لبها شروع می‌شود و به تارهای صوتی و غشای مخاطی جدار حنجره رسیده صدا را تغییر می‌دهد و مجرای تنفسی را آلوده می‌کند و سپس وارد حبابهای سفیده جگر می‌گردد. التهاب حنجره و لثه و سرطان لب و ریه قسمتی از آثار زیان بخش دخانیات است.
***
منبع شهر فارسي