با نوای موسیقی لری

موسیقی لری، موسیقی هفت ترانه
آشنایی: قدمت موسیقی لری به شهادت کاوش های باستانی به هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح (ع) باز می گردد. نقش های حک شده از حرکات موزون روی ظرف های سفالی نشان می دهد مردم این منطقه از پیش از میلاد مسیح (ع) اهل موسیقی بودند. علاوه بر اینکه تصاویر حک شده از تنبور و شیپور روی ظرف های نقره ای نشان می دهد در عهده ساسانی مردم این منطقه از نوازندگان چیره دست این سازها بودند.

http://cdn.bartarinha.ir/files/fa/ne...474251_672.jpg

چه می نوازند؟

در موسیقی لری، یک ساز از نظر ساختاری تفاوت فاحشی با نمونه های دیگر خود دارد و آن ساز کمانچه است. درباره خصوصیات آن صحبت خواهیم کرد اما در موسیقی لری از دهل، سرنا، تنبک و تال یا کمانچه استفاده می کنند.
تال: این ساز که آن را بیشتر به اسم کمانچه می شناسیم در ساختار موسیقی شرقی جایگاه ویژه ای دارد. کمانچه لری دو تفاوت اساسی با دیگر انواعش دارد. نخست ساختار کاسه مانند آن است. این نوع برخلاف انواع سنتی یک تکه نبوده و پشت آن نیز باز است. شکل آن مخروطی است. تفاوت بعدی، حفظ ساختار اصیل سیم هاست. به این معنی که برخلاف انواع جدید که اغلب چهار سیم به تقلید از ویلن دارند، کمانچه لری همان سه سیم را داشته و به ساختار سنتی و اصیلی خود پای بند مانده است.
دهل: این ساز طبل بزرگی است که دو طرف آن از پوست گاومیش یا گاو کشیده شده است. این ساز جزو سازهای کوبه ای است و با دو دسته چوبی آن را می نوازند. همراه شدن آن با سرنا برای نواختنی موسیقی اصیل و شاد لری است که معمولا در اعیاد و عروسی ها آن را می نوازند.

http://cdn.bartarinha.ir/files/fa/ne...474263_502.jpg
سرنا: جزو سازهای بادی است. این ساز توسط مردم هند و اروپایی از شاخ حیوانات ساخته می شده است.

چهره ها: زنده یادها رضا سقایی، همت علی سالم، پیرولی کریمی، علیرضا حسین خانی، حشمت رجب زاده و بسیاری دیگر از چهره های شاخص موسیقی مردم خطه لرستان هستند.

یک ویژگی مشترک: بین موسیقی کردی و لری چند ویژگی مشترک وجود دارد. بعضی از ترانه های لری و کردی با سکوت یا ضد ضرب آغاز می شود. فراز و فرود هر دو در ترانه های کردی و لری وجود دارد. لهجه این دو موسیقی به هم نزدیک است.
گونه شناسی
این نوع موسیقی به دو نوع آوازی یا کلامی و سازی تقسیم می شود. موسیقی لری در ساختار یا قالب ترانه به هفت نوع ترانه و موسیقی تقسیم می شود:
کار: این ترانه ها توسط افراد یا گروه ها هنگام کار برای آسان تر کردن مراحل کار و شادکردن فضای کار توسط مردان و زنان لر خوانده می شود. معروف ترین آنها ترانه گل درو و هوله یا خرمن کوبی است.
فصول: این ترانه و موسیقی ها ویژه فصل های مختلف است. معروف ترین آن کوچ یاور است.

غنایی و عاشقانه: این ترانه ها بیانگر وصل یا هجران یار است. شاخص ترین این ترانه ها، ترانه بینابینا، هی لو است.
رزمی- حماسی: این گروه از ترانه ها بیانگر دلاور های جنگاوران ایل است. دایه دایه کار معروف این ژانر است، اما از انواع بی کلام آن نیز می توان به جنگه را اشاره کرد.

سوگواری: شاید بهتر باشد این نوع ترانه- موسیقی را، موسیقی آیینی بدانیم. شیونی یکی از مقام های این نوع تران- موسیقی است.

مذهبی: جنبه اعتقادی- عرفانی این آثار مهم بوده و روی آن تاکید می شود. یکی از نمونه های شاخص آن ضامن آهو است.
طنز: اغلب ترانه ها و موسیقی این نوع آثار، فی البداهه است. هدف آن نیز هجو شخص، موضوع یا مکانی است که درباره آن کار سروده و اجرا می شود. گاهی این کارها با حرکات نمایشی همراه است.
http://parsinews.ir/news/page/82b69e...ef0415723c4488