قدرت نرم یا جنگ نرم؟ حقیقت کدام است؟

http://www.masaf.ir/images/%D9%82%D8...a%20muslim.jpg

جنگ‌هایی که از ادوات نظامی در آن استفاده می‌شود، به جنگ سخت یاHard War مشهور است. ولی اگر در این جنگ از وسایل و کالاهای فکری و فرهنگی استفاده شود، اصطلاحاً به آن Soft War یا جنگ نرم اطلاق می‎شود.

مفهوم قدرت نرم (soft power)
تئوریسین قدرت نرم، جوزف نای یک نئولیبرال آمریکایی است. نای قدرت نرم را به عنوان بخش مهمی از منابع قدرت ملی آمریکا تلقی و بر ضرورت بهره گیری از آن در سیاست خارجی آمریکا اصرار می کند.
«نای» قدرت را دارای دو لایه سخت و نرم می‎داند. قدرت نظامی و اقتصادی به مثابه قدرت سخت می‎توانند دیگران را به تغییر مواضع خود سوق دهند. این نوع قدرت بر پاداش‎ها ( هویج ) یا تهدیدها ( چماق ) مبتنی است. اما گاهی نیز می‎توان نتایج دلخواه را بدون تهدید یا پاداش ملموس کسب کرد، این شیوه رسیدن غیرمستقیم به نتایج مطلوب، «چهره دوم قدرت» نامیده می شود. بر این پایه، یک کشور می‎تواند به مقاصد مورد نظر خود در سیاست جهانی نائل آید، چون کشورهای دیگر، ارزش های آن را می‎پذیرند، از آن تبعیت می‎کنند، تحت تأثیر پیشرفت و آزاداندیشی آن قرار می‎گیرند و در نتیجه خواهان پیروی از آن می‎شوند. در این مفهوم آنچه مهم تلقی می‎شود، تنظیم دستورالعملی است که دیگران را جذب کند. بنابراین، قدرت نرم عبارتست از توانایی کسب آنچه می خواهید، از طریق جذب کردن نه از طریق اجبار و یا پاداش.(1)
نکته قابل تامل این است که آنچه امروز در سیاست‎های جهانی در حال وقوع است، فراتر از به‎کارگیری قدرت نرم بوده و با هجمه و حمله گسترده بر فرهنگ و عقاید جامعه هدف خود، به استحاله از درون آن پرداخته و به تعبیری چهره جنگ و تنازع به خود گرفته است؛ از این رو بسیاری از صاحب‎نظران از آن به «جنگ نرم» تعبیر می‎کنند.
باید گفت جنگ نرم با پشتوانه قدرت نرم صورت می‎پذیرد از این رو بايد تمامي ابزارهاي حامل قدرت نرم را به عنوان ابزارهاي جنگ نرم توجه و آن¬ها را شناسايي كرد. اين ابزارها، انتقال‌دهنده پيام‌هایی با اهداف خاص هستند که قالبا به طور غیر مستقیم بوده و در ناخودآگاه مغز انسان می نشینند.(2)
با توجه به مطالب فوق، می‎توان جنگ نرم را به صورت زیر تعریف کرد:
هرگونه اقدام نرم، رواني و تبليغات رسانه¬اي كه جامعه هدف را نشانه گرفته و بدون درگيري و استفاده از زور و اجبار به انفعال و شكست وا مي¬دارد، جنگ نرم نامید. جنگ رواني، جنگ سفيد، جنگ رسانه¬اي، براندازي نرم، انقلاب نرم، انقلاب مخملي، رنگي و... از اشكال آن است.
ابزارها و ادوات مبارزه در جنگ نرم را می‎توان به صورت زیر تقسیم بندی کرد:
• رسانه¬ اعم از راديو، تلويزيون، مطبوعات، ماهواره ، اینترنت و شبکه‎های اجتماعی ؛
• عرصه‌هاي هنری از جمله گروه‎های تئاتر، موسیقی
• انواع سازمان‌هاي مردم‌نهاد و شبكه‌هاي انساني که با هدف خاص تشکیل شده و عموما در صدد تغییر فرهنگی جامعه هدف هستند..
باید گفت ابزارهای دیگری نیز مورد استفاده برنامه‎ریزان جنگ نرم قرار می‎گیرند که بنا بر موقعیت و بستر فرهنگی جامعه هدف متفاوت می‎باشد اما همگی یک هدف را دنبال کرده و آن استحاله فرهنگی جامعه مورد نظر است.
لازم به ذکر است که منظور از جامعه هدف در جنگ نرم، عموما جوانان و بالاخص دانشجویان، فعالان اجتماعی، زنان ( به عنوان عضو تاثیر گذار در خانواده و جامعه) سياست‌مداران، نخبگان علمی و فرهنگی و اساتید دانشگاه می‎باشند که بنا بر تمایلات و دغدغه‎های هر کدام از این گروه‎های، ابزاری خاصی برای تاثیرگذاری فرهنگی و فکری بر آنان، به کار گرفته‎می‎شود.
نکته قابل تامل که تفاوت اصلی و ماهوی میان جنگ سخت و جنگ نرم نشان می‎دهد این است که در جنگ سخت ادوات نظامی به عنوان اصلی‎ترین ابزار برپایی جنگ به‎شمار رفته و جامعه هدف نیز گروه‌هاي نظامي (و در مواردی غيرنظاميان) می‎باشند اما جنگ نرم فکر و عقیده و فرهنگ افراد، مورد هدف قرار گرفته و سعی بر آن دارد که با حمله به فرهنگ عمومی یک جامعه، به اصلی‎ترین عامل قدرت ملی یعنی حمایت مردم از حکومت خدشه وارد کرده و اراده ملت را از بين مي‌برد.
نتیجه تمامی سیاست‎های فوق، در بلند مدت این است که به تدریج و حتی نامحسوس دغدغه مقاومت و دفاع از آرمان و سياست¬هاي حاکمیت و حتی تمامیت ارضی در میان مردم از بین رفته و با استحاله از درون، مقدمه¬ فروپاشي سياسي ـ امنيتي و ساختاري یک حکومت پدید آید.
بررسی‎ها نشان می‎دهد یکی از اصلی‎ترین نتایج به کارگیری جنگ نرم، در عرصه بین‎الملل نمودار می‎گردد؛ بدین معنا که به تدریج و با همه‎گیر شدن فرهنگ یک کشور در عرصه جهانی، لاجرم افکار عمومی مردم دنیا با سیاست‎های اتخاذ شده از سوی آن حکومت همراه بوده تا جایی که به وضوح موافقت خود را با آن اعلام می‎دارند حتی اگر این سیاست‎ها با آنچه به عنوان منافع ملی هر کشور یاد می‎شود در تناقض باشد.
نتیجه این اقدام تشکیل یک کلونی جهانی و مردمی از حامیان سرسخت یک فرهنگ بیگانه است که می‎تواند عرصه سیاست بین الملل و معادلات جهانی را تحت تاثیر قرار دهد.


مقاله در یک نگاه

منابع
1- Joseph S. Nye, Soft Power: The Means To Success in World Politics, (New York: Public Affairs,2004), pp
2- حسيني، سيده ‌صديقه، ‏‫۱۳61،‏ اهداف فرهنگي در جنگ نرم رسانه‌اي (رسانه ملي و الگوها)، ‏ قم، صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران، مرکز پژوهش¬هاي اسلامي، ‏‫۱۳۹۲.‬‬


http://www.masaf.ir/View/Contents/25...-shia%20muslim

با سلام
قدرت نرم یه تیغه دو لبه است. جدید هم نیست. از قدیم بوده. اتفاقا آنچه که سود اصلی در مقابله با دشمن داشته همین قدرت نرم بوده. نمونه‌اش هم بسیار هست. اگر دین اسلام، دارای آئین جذابی نبود، خیلی ها به آن تشویق نمی‌شدند. البته جنگ‌های صدر اسلام بعد از پیامبر اسلام (ص) بوده است. ولی عامل اصلی مسلمان شدن مردم آن مناطق نه آن جنگها بلکه توانایی اسلام در جلب قلوب است. بحث جنگ نرم و قدرت نرم همین بحث جلب قلوب است.
و حتی قدیمتر از اسلام هم بوده. حضرت مسیح بدون هیچ خشونتی و تنها با جلب قلوب گسترش دین داشتند. حضرت موسی جنگ داشتند و جلب قلوب عامل اصلی و وظیفه اصلی پیامبران در تبلیغ است. بردگی که نیست که. بندگی است و باید قلب و روح باشد تا بندگی باشد. با به زنجیر کشیدن نمی توان بنده ساخت. بلکه برده ساخته می‌شود.
در این زمانه حتی اگر در مقابل ما دشمن از جنگ نرم استفاده نکند، ما باید از جنگ نرم استفاده کنیم. چه برسه به اینکه جنگ نرم علیه ما در جریان است. و اقدام ما دفاعی است. بالاتر از آن باید اقدام ما هجومی باشد و به شکل هجومی با جنگ نرم اهداف خود را پیش ببریم.
البته جنگ نرمی که شما مطرح کردید در مورد وطن پرستی و حفظ وطن بود نه نظام و کیان اسلام. و این دو با هم متفاوت است. ولی در هر حال برای هر دو می‌توان جنگ نرم دفاعی و جنگ نرم تهاجمی داشت. همانگونه که کشورهای در مقابل ما جنگ نرم تهاجمی دارند و به عینه آن را شاهد هستیم. و البته جنگ نرم ابزار بسی قدرتمند و تأثیر گذار است و نمی‌توان به هیچ کشوری گفت چرا از این روش برای پیشبرد اهدافت استفاده می‌کنی؟
هر کشوری با توجه به فرهنگ و عقاید و توانایی ذهنی و فکری و روحی ای که تمدنش دارد شروع به جنگ نرم می‌کند. و البته انحرافات و مغلطه‌ها و راهکارهای سخیف هم وجود دارد. ولی به هر حال اگر منطق ما و فرهنگ ما برتر باشد باید پیروز شود.
باید سعی کنیم و راهکارهای مناسب برای تدافع در جنگ نرم و بالاتر تهاجم جنگ نرم را بیابیم و این کار شدنی است. تنها اراده و اخلاص و تلاش می‌خواهد.

سلام
مهم ترین اهداف جنگ نرم

۱- تضعیف فرهنگي یک جامعه در جهت تأثيرگذاري شديد بر افكار عمومي مورد هدف با ابزار خبر و اطلاع رساني هدفمند و كنترل شده .
۲- تضعیف سياسي کشور مورد نظر به منظور ناكارآمد جلوه دادن نظام مورد هدف و تخريب و سياه نمايي اركان آن نظام.

۳- ايجاد رعب و وحشت در مواردی همچون فقر جنگ يا قدرت خارجي سركوبگر .
۴- اختلاف افكني در میان مردم و برانگيختن اختلاف ميان مقام هاي نظامي و سياسي كشور .
۵- ارائه روحيه ياس و نااميدي در اجتماع به جاي نشاط اجتماعي و احساس بالندگي از پيشرفت هاي كشور.
۶- بي تفاوت كردن نسل جوان به مسائل مهم كشور.

۷- كاهش روحيه و كارآيي در ميان نظاميان و ايجاد اختلاف ميان شاخه هاي مختلف نظامي و امنيتي.

۸- ايجاد اختلاف در سامانه هاي كنترلي و ارتباطي كشور هدف.
۹- تبليغات سياه به وسيله شايعه پراكني و جوسازي از راه پخش شب نامه ها و…
۱۰- تقويت نارضايتي هاي ملت به دليل مسائل مذهبي، قومي، سياسي و اجتماعي .
۱۱- تلاش براي بحراني و حاد نشان دادن اوضاع كشور از راه ارائه اخبار نادرست و نيز تحليل هاي نادرست و اغراق آميز.